ရှမ်းနီအမျိုးသားများ တပ်မတော် (SNA) ၏ ကျားဖြူစစ်ကြောင်းသည် အင်းတော်ကြီးဒေသကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး ကျေးရွာအချို့တွင် ဝင်ရောက်ထိန်းချုပ်လိုက်သည်ဟု ဆိုပေသည်။

SNA တပ်ဖွဲ့သည် နမ့်မွန်းမြို့တွင် စုဖွဲ့လှုပ်ရှားနေပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၁၄ ရက် နံနက် ၅ နာရီဝန်းကျင်တွင် အင်းတော်ကြီး အနောက်ခြမ်း မိုင်းနောင်၊ မမုန်ကိုင်ကျေးရွာများအား ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဆက်လက်၍ လုံးတုံကျေးရွာအား သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်လိုက်သည်။

SNA ကျားဖြူစစ်ကြောင်းသည် တိုတောင်းလှသည့် အချိန်ခဏအတွင်း KIA စခန်းများအား သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ ထို SNA ၏ ကျားဖြူစစ်ကြောင်းသည် လောင်းလုံစည်ခမ်း သို့မဟုတ် အင်းတော်ကြီးဒေသသို့ ပထမဆုံး စတင်ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ပြီး အခြေချနိုင်ခဲ့သည် ဆိုနိုင်ပေသည်။

လောင်းလုံစည်ခမ်း (သို့) အင်းတော်ကြီးအိုင်

အင်းတော်ကြီးအိုင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးသဘာဝအင်းကြီးတခုဖြစ်ပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပေ ၇၀၀ အမြင့်တွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့ နှင့် အနောက် ၇ မိုင်၊ တောင် နှင့် မြောက် ၁၄ မိုင် ရှည်လျှားပြီး ၃၁၄.၆၇ စတုရန်းမိုင် ကျယ်ဝန်းသည်။ ရေမြုပ်ဧရိယာသီးသန့်မှာ ၄၄.၉ စတုရန်းမိုင်ရှိပြီး ပေ ၁၀ဝ၀ ကျော်မှ ၄၀ဝ၀ ကျော်ထိ မြင့်မားသော တောင်တန်းများ ကာရံထားသည့် သဘာဝအင်းကြီးတခုဖြစ်သည်။

မျက်စိတစ်ဆုံး ကျယ်ဝန်းပြီး လှပသည့် ရေပြင်ကျယ်ကြီးသည် အင်းတော်ကြီး ဌာနေသား ရှမ်းနီများနှင့် ရှားပါး ငှက်မျိုးစိတ်များ၊ ငါးမျိုးစိတ်များအတွက် မှီခိုရာ နေရာဒေသတစ်ခုပင် ဖြစ်သည်။

ရှမ်းနီတို့၏ မြို့တော်တစ်ခုဖြစ်သော လောင်လုံစည်ခမ်းမြို့ သို့မဟုတ် အင်းတော်ကြီးအိုင် ပတ်ပတ်လည်တွင် ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများက ရှေးပဝေသဏီ ကတည်းက အခြေချနေလာခဲ့သော ဒေသဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် အင်းဘေးဝဲယာမှာ ကျေးရွာပေါင်း ၄၀ နီးပါး တည်ရှိပြီး အများစုမှာ ရှမ်းနီလူမျိုးများ ဖြစ်သည်။

ရှမ်းနီလူမျိုးများ တည်ထောင်ခဲ့သော လောင်းလုံစည်ခမ်းမြို့သည် တောင်တန်းများနှင့် ဝန်းရံထားပြီး လွန်စွာမှ လှပသည့် ဒေသတစ်ခုပင် ဖြစ်သည်။

ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော် – SNA

ရှမ်းနီလူမျိုးများသည် နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားမှု နည်းပါးပြီး အေးချမ်းစွာ ရေလုပ်ငန်း၊ လယ်ယာလုပ်ငန်းများကိုသာ လုပ်ကိုင်နေထိုင်ကြသည့် လူမျိုးစုများပင် ဖြစ်သည်။ လွတ်လပ်ရေးနောက်ပိုင်း မိမိတို့၏ ရပိုင်ခွင့်ကို လက်နက်ကိုင်ပြီး တောင်းဆိုခဲ့ခြင်း မရှိဟု ရှမ်းနီများက ပြောသည်။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့၏ မူလနယ်မြေဖြစ်သော မြစ်ကြီးနားခရိုင်၊ ဗန်းမော်ခရိုင်များမှာ ၁၉၄၇ ခုနှစ် ပင်လုံစာချုပ်နောက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ်အဖြစ်ဖွဲ့စည်းခြင်း ခံရသလို ခန္တီးခရိုင်၊ မော်လိုက်ခရိုင် နှင့် ကသာခရိုင်များသည်လည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း သွပ်သွင်းခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။

နောက်ပိုင်းတွင် ပြောင်းလဲလာသော နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း နှင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများ၏ အနိုင်ကျင့်မှုသည်လည်း ရှမ်းနီများ အစဉ်အဆက် ရင်ဆိုင်လာခဲ့ရပေသည်။

ရှမ်းနီလူမျိုးများသည် မိမိလူမျိုးတပ်ဖွဲ့မရှိခြင်းကြောင့် စစ်တပ်အပါအဝင် ကချင်လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် (KIA) တို့၏ အုပ်ချုပ်မှု အဆင့်ဆင့်ကို ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။  အင်းတော်ကြီး ဒေသတွင် ရှမ်းနီလူမျိုးအများစု ဖြစ်သော်လည်း KIA တပ်ဖွဲ့၏ လက်နက်ကိုင် ဗိုလ်ကျမှုကြောင့် ရှမ်းနီလူမျိုးများသည် KIA အလိုကျ လိုက်ပါဆောင်ရွက်ကြရသည်ဟု ဆိုသည်။

အင်းတော်ကြီးအိုင်

အဆိုးဆုံး အခြေအနေတွင် KIA တပ်ဖွဲ့မှ ရှမ်းနီလူငယ်များကို ဖမ်းဆီးပြီး တပ်သားသစ်စုဆောင်းခြင်း၊ ရှမ်းနီပါတီခေါင်းဆောင်၊ စာယဥ်ခေါင်းဆောင်များ၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းခေါင်းဆောင်များအား ပစ်မှတ်ထား ဖမ်းဆီးခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခြင်းများမှာ အဆိုးဆုံး အခြေအနေဖြစ်သည်ဟု ရှမ်းနီများက ပြောသည်။

၁၉၈၈ အရေးအခင်းနောက်ပိုင်း ရှမ်းနီလူငယ်များသည် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တစ်ခု ထူထောင်ရန် ရှမ်းလက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များထံ သွားရောက်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၅ ရက်မှာ ဖွဲ့စည်းထူထောင်နိုင်ခဲ့သည်။

မိမိလူမျိုးစုကို ကာကွယ်ရန် ရည်မှန်းချက်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သော်လည်း ရှမ်းနီဒေသနှင့် အလှမ်းဝေးခြင်း၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (ဗကပ) နှင့် ပူးတွဲစစ်ရေး လှုပ်ရှားခြင်း၊ ရှမ်းနီဒေသကို အခြေစိုက်ရန် ပြန်လာစဉ် လမ်းခရီးတွင် ခေါင်းဆောင်များ ဖမ်းဆီးခံရခြင်းများကြောင့် ရှမ်းနီဒေသကို အခြေစိုက်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

၂၀၁၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းမှသာ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်အတွင်း စတင်ထိုးဖောက် ဝင်ရောက် လာခဲ့သည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။ သို့သော်လည်း အဆိုပါ အချိန်သည် ရှမ်းနီတပ်ကို ရှမ်းနီလူထုက စိတ်ဝင်စားမှု မရှိလှပေ။ အရပ်သားအစိုးရ အုပ်ချုပ်စဉ် ဒီမိုကရေစီကာလမို့ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်အပေါ် ရှမ်းနီတို့ စိတ်မဝင်စားဟု ဆိုနိုင်ပေသည်။

ဟုမ္မလင်း၊ ခန္တီးတို့မှာ SNA က အခြေစိုက်ပြီး တပ်မဟာ ၉၇၂၊ တပ်မဟာ ၈၉၁၊ တပ်မဟာ ၇၅၃ ကို ဖွဲ့စည်း လှုပ်ရှားလာနိုင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် အာဏာသိမ်း နောက်ဆက်တွဲအပါအဝင် စစ်မှုထမ်းဥပဒေ၊ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများက ရှမ်းနီလူမျိုးအပေါ် အနိုင်ကျင့် ဗိုလ်ကျစိုးမိုးမှုများကြောင့် ရှမ်းနီတပ်မတော် SNA က တစတစဖြင့် အင်အားကြီးမားလာခဲ့ပေသည်။

အဲဒီနောက် ဗန်းမောက်မြို့နယ် အခြေစိုက် တပ်မဟာ ၆၁၄၊ မိုးကောင်း၊ မိုးညှင်း အခြေစိုက် တပ်မဟာ ၅၆၅ တို့ကို တိုးချဲဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး တပ်အင်အားလည်း အတော်အတင့် တောင်းတင်းလာခဲ့သည်။

ရှမ်းနီအမျိုးသားများ တပ်မတော် (SNA)

သို့သော်လည်း ရှမ်းနီဒေသ လောင်းလုံစည်ခမ်း သို့မဟုတ် အင်းတော်ကြီးဒေသကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်နိုင်ခြင်း မရှိသေးဘဲ KIA တပ်ဖွဲ့သာ အလုံးစုံ သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားခဲ့သည်။

ထို့နောက် SNA ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည့် ဇူလိုင်လအတွင်းမှာပဲ SNA ကျားဖြူစစ်ကြောင်းမှ စုစုစည်းစည်းဖြင့် ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ရန်သူ့တပ်စခန်းအချို့ကို ရှင်းလင်းကာ နယ်မြေအချို့ကို ရရှိခဲ့ပေသည်။

လောင်းလုံစည်ခမ်းမှ ရှမ်းနီပြည်သူတို့ မျှော်လင့်ချက်

ထိုကဲ့သို့ ရှမ်းနီတပ်မတော် SNA အင်းတော်ကြီးဒေသကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာမှုကို ရှမ်းနီပြည်သူတို့က သောင်းသောင်းဖျဖျဖြင့် ကြိုဆိုကြပေသည်။ ရှမ်းနီဒေသ၊ ရှမ်းနီလူထု၊ ရှမ်းနီတပ်မတော် အရာရာသည် ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်ပေသည် မဟုတ်လော။ အင်းတော်ကြီး​ဒေသတွင် KIA ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် ရွှေလုပ်ငန်း အလွန်အကျွံ တူးဖော်မှုကြောင့် လယ်ယာမြေများ ပျက်စီးခဲ့ရသလို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် အင်းတော်ကြီးအိုင် ပျက်စီးမည့်အခြေအနေနှင့်ပင် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ပြီးခဲ့သော ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၈ ရက်နေ့က မမုန်ကိုင်ကျေးရွာပိုင် သာသနာ့မြေ၊ ကျေးရွာပိုင် ဘောလုံးကွင်းတွေကို ရွှေလုပ်ငန်းရှင် ဦးဆန်းဝင်း နှင့် KIA တပ်မဟာ ၉ မှ ဦးဒေးဗစ်တို့ တရားမဝင် ရွှေတူးဖော်နေမှုကို သံဃာတော်နှင့် ရွာသူရွာသားတွေက ကန့်ကွက်ခဲ့ကြသည်။ ထို့နောက် ဆန္ဒပြကန့်ကွက်မှုတွင် ပါဝင်သော ဆရာတော်ကို KIA မှ ဖမ်းဆီးမှုများ ရှိခဲ့သည်။

ထို့အတူ ဇွန်လအတွင်းမှာပဲ အင်းတော်ကြီးဒေသလုံးဆိုင်ရာ ရှမ်းနီရိုးရာစာပေနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုကော်မတီ ဥက္ကဌ စိုင်းစိန်လွင်ဦး နှင့် ကုန်းမနရွာသားများအား KIA တပ်ဖွဲ့က ရိုက်နှက်ဖမ်းဆီး ခေါ်ဆောင်သွားပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်း ပြန်လွတ်ပေးခဲ့သည်။

မမုန်ကိုင်ကျေးရွာ သာသနာ့မြေ၊ ဘောလုံးကွင်းတွေကို ရွှေလုပ်ငန်းရှင် ဦးဆန်းဝင်း၊ KIA တို့ ရွှေတူးဖော်နေမှုကို ဆန္ဒပြနေစဉ်

အဆိုပါ ဖြစ်စဉ်များသည် ရှမ်းနီများအဖို့ လက်နက်ကိုင်အနိုင်ကျင့်မှုများကို အစဉ်အဆက် ခံစားလာခဲ့ရသည်မှာ ယနေ့တိုင်ပင် ဖြစ်သည်ကို မြင့်တွေ့နိုင်ပေသည်။ ထိုအခြေအနေများသည် SNA ပိုမိုအင်အားတောင်းတင်းလာစေသည့် အချက်များပင် ဖြစ်သည်။ KIA တပ်ဖွဲ့က အင်းတော်ကြီးဒေသ ကျေးရွာအများစုကို ယမန်နှစ်က တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် အုပ်ချုပ်ရေးယန္တယားတွေကို KIA ဖော်ဆောင်ခဲ့ပြီး ရှမ်းနီတို့၏ စာပေ၊ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှု၊ ရိုးဓလေ့ ဖော်ဆောင်မှုများကို ကန့်သတ်မှုများ ရှိလာခဲ့သည်။

ယင်းအခြေအနေများသည် ရှမ်းနီတပ်မတော် SNA ကို အင်းတော်ကြီး ဒေသတွင် အခြေစိုက်နိုင်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သလို SNA လာရောက်အခြေစိုက်နိုင်ရန် ဒေသခံများလည်း ထောက်ခံကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။  ရှမ်းနီလူငယ်တစ်ဦးက “ SNA အနေနဲ့ အင်းတော်ကြီး ဒေသတစ်ခုလုံး ထိန်းချုပ်နိုင်ရင် ပိုကောင်းမယ်၊ တခြားဒေသတော့ မပြောလိုဘူး။ ရှမ်းနီဒေသတွေကိုတော့ အုပ်ချုပ်စေချင်တယ်။ ဒီမှာ KIA အုပ်ချုပ်တာ ဆက်ကြေးကောက်တာတွေက အရမ်းများတယ်” ဟု မှတ်ချက်ပြု ပြောကြားသည်။

နိဂုံး

မည်သို့ပင်ဆိုစေ SNA သည် အခက်အခဲကြားမှ ရှမ်းနီဒေသများတွင် အခြေချလာနိုင်ပြီ ဖြစ်သည်။ အတိုက်အခိုက်ကြားမှ အင်အားတောင့်တင်းလာပြီဖြစ်သည်။ ရှမ်းနီတပ်မတော် SNA အပေါ် ရှမ်းနီလူထု၏ ယုံကြည်မှုများ တည်ရှိခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ လောင်းလုံစည်ခမ်းမှ ရှမ်းနီပြည်သူတို့ တောင်းတသော အိပ်မက်များ အကောင်အထည် ဖော်လာပြီ ဖြစ်သည်။

ကျားဖြူစစ်ကြောင်း၏ အောင်မြင်မှုမှသည် အင်းတော်ကြီးဒေသ တစ်ခွင်လုံး ရှမ်းနီတပ်မတော် စိုးမိုးနိုင်ပါစေ၊ ထိုမှတဆင့် ရှမ်းနီတို့ ဆုံးရှုံးသွားသော နယ်မြေများ ပြန်လည် တည်ဆောက်နိုင်ပါစေ၊ ရှမ်းနီလူထုအပါအဝင် ဒေသတွင်းနေပြည်သူတို့၏ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ လုံခြုံရေးများအား အကာအကွယ်ပေး စောင့်ရှောက်နိုင်ပါစေကြောင်း …။

လောင်းလုံးစည်ခမ်းမှ ပြည်သူတို့သည် စိတ်လွတ်လပ်ပေါ့ပါးသော၊ ငြိမ်းချမ်းသော၊ လုံခြုံသော အခြေအနေမျိုးများ ပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြပါစေ၊ မိမိတို့၏ လယ်ယာ လုပ်ငန်းခွင်တို့တွင် ပျော်ရွင်စွာ လုပ်ကိုင်နိုင်ကြပါစေ။ ထိုနည်းတူစွာ မြန်မာပြည်သူတို့သည်လည်း ငြိမ်းချမ်းသော တိုင်းပြည်၊ တည်ငြိမ်၍ တိုးတက်သော နိုင်ငံဖြင့် အမြန်ဆုံး ရရှိပါစေကြောင်း …။

ဆေခမ်း ရေးသားသည်။